Disintermediation De Stille Revolutie van de Financiën Uitleggegeven
In orde, laten we het hebben over iets dat stilletjes, maar diepgaand, de financiële wereld zoals we die kennen aan het hervormen is: disintermediation. Als je je afvraagt wat dat betekent, maak je geen zorgen, je bent niet alleen. Maar geloof me, zodra je het begrijpt, zul je het overal zien, van hoe een klein bedrijf een lening krijgt tot hoe je digitale geld zich verplaatst.
Jarenlang heb ik me een weg gebaand door de ingewikkelde stromen van de financiële markten en heb ik uit de eerste hand gezien hoe snel dingen kunnen draaien. Vroeger waren banken, nou ja, de banken. Ze waren de onbetwiste poortwachters, de essentiële kanalen voor alles, van deposito’s tot leningen, een comfortabele bestaan opgebouwd rond hun centrale rol als tussenpersonen. Maar de wereld blijft draaien, nietwaar? En soms zorgt die draai ervoor dat de stappen die je dacht dat er altijd waren, verdwijnen.
In eenvoudige termen is disintermediation het verwijderen van de tussenpersoon of “tussenpersoon” in een transactie of een keten van transacties. Denk er eens over na: herinner je je nog dat je muziek kocht in een platenwinkel of reizen boekte via een agent? Dat waren tussenpersonen. Nu stream je muziek rechtstreeks van artiesten (of platforms die van artiesten licenties hebben) en boek je vluchten rechtstreeks via luchtvaartmaatschappijen. Dat is disintermediation in actie.
In de financiën gaat het in wezen om het omzeilen van traditionele financiële instellingen zoals banken. In plaats van geld bij een bank te storten (die het vervolgens uitleent) of geld van een bank te lenen, vinden partijen manieren om direct met elkaar in contact te komen. Het financiële systeem, zoals gedefinieerd door bronnen zoals de video “Aprende qué son los mercados financieros en 5 minutos”, bestond traditioneel uit drie delen: financiële markten, financiële instellingen (de tussenpersonen) en toezichthouders. Disintermediation daagt dat tweede deel uit, door leners en kredietverstrekkers dichter bij elkaar te brengen of gebruikers en financiële diensten dichter bij elkaar te brengen, zonder dat de bank als de essentiële brug fungeert.
Dus, waarom worden deze ooit onmisbare tussenpersonen plotseling geconfronteerd met een existentiële bedreiging? Het is niet één enkele grote explosie, maar eerder een perfecte storm van technologische innovatie, evoluerende regelgevende landschappen en een voortdurende zoektocht naar betere rendementen en grotere efficiëntie.
Dit is waarschijnlijk het grootste stuk van de puzzel. Het pure tempo van technologische vooruitgang, vooral in wat we in het algemeen “fintech” noemen, is verbazingwekkend geweest.
-
Fintech Innovatie: Nieuwe bedrijfsmodellen, aangedreven door digitale mogelijkheden, ontstaan sneller dan ooit. Zoals benadrukt in een cursus aan Columbia Law (“Fintech Innovatie in Financiële Diensten”), veranderen deze innovaties fundamenteel de manier waarop financiële diensten worden geleverd, vaak door traditionele structuren te omzeilen. Denk aan betalingsapps, robo-adviseurs of peer-to-peer leningsplatforms. Ze zijn gebouwd op technologie die directe verbinding mogelijk maakt, waardoor lagen van verouderde infrastructuur en kosten worden geëlimineerd.
-
Blockchain & Digitale Activa: De opkomst van blockchain-technologie en digitale activa zoals cryptocurrencies en stablecoins is een gamechanger. Deze technologieën maken het mogelijk om transacties uit te voeren op een gedecentraliseerd grootboek, mogelijk zonder de noodzaak van een centrale bank of financiële instelling om deze te verifiëren en vast te leggen. Het is nog vroeg voor massale adoptie, maar het onderliggende potentieel is onmiskenbaar.
Soms creëren de gevestigde regels voor traditionele spelers kansen voor nieuwe spelers.
-
Wendbaarheid Buiten de Box: Nieuwe fintech-spelers en directe kredietverstrekkers opereren vaak met minder strenge regelgevende lasten, althans in het begin. Dit is niet altijd een goede zaak, omdat het nieuwe risico’s kan introduceren, maar het stelt hen in staat om sneller te innoveren en flexibeler productaanbiedingen te doen. Traditionele banken, belast met jaren van complexe regelgeving (en terecht, gezien hun systeemrelevantie), hebben vaak moeite om deze wendbaarheid bij te benen.
-
Op Maat Gemaakte Oplossingen: Directe kredietverstrekkers kunnen meer op maat gemaakte oplossingen bieden voor specifieke marktsegmenten, zoals kleine tot middelgrote bedrijven (MKB) of bepaalde vastgoedontwikkelaars. Dit zijn vaak niches waar traditionele banken, beperkt door hun balans en vereisten voor regulerend kapitaal, het moeilijker kunnen vinden om winstgevend of met de nodige snelheid te opereren.
In een wereld van lage rentetarieven zijn investeerders voortdurend op zoek naar betere rendementen en bedrijven zijn altijd op zoek naar efficiëntere manieren om toegang te krijgen tot kapitaal of hun geld te beheren.
-
Directe Toegang tot Kapitaal: Voor bedrijven, vooral MKB’s en vastgoedbrugfinancieringsleners, worden directe leningsfondsen een steeds aantrekkelijker alternatief voor banken (Strafford, “Structuring Direct Lending Funds,” webinar 29 juli 2025). Waarom? Omdat ze vaak sneller financiering kunnen verkrijgen, met minder bureaucratie en soms met meer flexibele voorwaarden dan traditionele bankleningen. Voor investeerders bieden deze fondsen hogere potentiële rendementen dan traditionele vastrentende beleggingen.
-
Gestroomlijnde Processen: Denk aan hoe lang het vroeger duurde om een banklening goedgekeurd te krijgen. De papierwerk, de eindeloze vergaderingen… Terwijl banken zeker digitaliseren, bieden veel directe leenplatforms aanzienlijk snellere, vaak bijna onmiddellijke, goedkeuringsprocessen, dankzij geautomatiseerde underwriting en digitale verificatie. Het is een onmiskenbare aantrekkingskracht voor bedrijven die snel kapitaal nodig hebben.
Dit is geen theoretisch concept; disintermediation speelt zich op zeer reële, tastbare manieren af, en vormt momenteel het concurrentielandschap van de financiën.
Misschien is een van de duidelijkste voorbeelden de bloeiende directe kredietmarkt. Als alternatief voor traditionele bankleningen, vooral voor bedrijven die banken misschien te klein of te risicovol vinden, hebben directe kredietfondsen de leegte opgevuld.
-
Groei Segment: We zien een significante verschuiving. Kleine en middelgrote bedrijven en bepaalde vastgoedontwikkelaars wenden zich steeds vaker tot directe leningsfondsen in plaats van banken (Strafford, “Structuring Direct Lending Funds,” webinar 29 juli 2025). Deze fondsen, vaak beheerd door vermogensbeheerders zoals Barings, verbinden institutionele investeerders rechtstreeks met leners, waardoor de commerciële bankier als tussenpersoon wordt uitgesloten. Het is een win-win voor degenen die specifieke financieringsoplossingen zoeken en investeerders die op zoek zijn naar aantrekkelijke risicogecorrigeerde rendementen.
-
Niche Dominantie: Dit gaat niet alleen om algemene bedrijfsleningen. We hebben het over zeer specifieke gebieden zoals vastgoedbrugfinanciering, waar snelheid en flexibiliteit van het grootste belang zijn. Banken kunnen simpelweg niet altijd concurreren met de wendbaarheid van deze gespecialiseerde fondsen.
Dit is een bijzonder fascinerend en soms verontrustend front in de strijd tegen intermediation. De crypto-industrie is aan het rijpen en het potentieel om traditionele banken te verstoren is zeer reëel, vooral voor regionale banken (Schwab Network, “Bank Earnings Recap,” 18 juli 2025).
-
Stablecoins en Deposito’s: Stablecoins, ontworpen om een stabiele waarde te behouden, integreren steeds meer in het reguliere banksysteem (Ainvest, “Stablecoins Hervormen Bankieren,” 19 juli 2025). Terwijl analisten van Morgan Stanley, geciteerd door Ainvest, suggereren dat ze nog niet een volwaardig alternatief zijn voor traditionele bankdeposito’s, maakt hun nut voor “snelle afwikkeling en wereldwijde dollar toegang” ze ongelooflijk aantrekkelijk, vooral voor institutionele gebruikers. Stel je voor dat je grote bedragen geld wereldwijd in minuten kunt verplaatsen, in plaats van dagen, zonder traditionele overschrijvingskosten.
-
Regelgevende Zorgen: Deze directheid gaat echter gepaard met een eigen set uitdagingen. Stablecoins zijn doorgaans “niet gedekt door federale depositoverzekering of onderhevig aan aandelenverzekering door de National Credit Union Administration (NCUA)” (Ainvest, 19 juli 2025). Dit gebrek aan regelgevende toezicht betekent hogere risico’s voor consumenten en bedrijven, waaronder “kredietrisico en liquiditeitsonevenwichtigheden,” wat kan leiden tot marktvolatiliteit. Het is in sommige opzichten een Wild West-scenario, dat toezichthouders wanhopig proberen te temmen.
-
Marktimpact: De potentiële impact is niet triviaal. Analisten van Morgan Stanley waarschuwen voor een “2% T-Bill marktrisico” dat wordt veroorzaakt door stablecoins (Ainvest, 19 juli 2025). Dat is een aanzienlijk cijfer, dat onderstreept hoe groot en onderling verbonden deze opkomende digitale economie aan het worden is.
Dus, wat betekent dit allemaal voor de grote banken waarop we altijd hebben vertrouwd? Het is geen onmiddellijke doodsklok, maar het is zeker een wake-upcall.
-
Kwetsbaarheid van Regionale Banken: De dreiging van disintermediation door crypto is bijzonder acuut voor regionale banken (Schwab Network, “Bank Earnings Recap,” 18 juli 2025). Waarom? Ze hebben vaak “beperkte middelen om zich aan te passen” in vergelijking met hun grotere tegenhangers. Denk er eens over na: een kleine regionale bank heeft mogelijk niet het budget of het technische talent om nieuwe digitale diensten te ontwikkelen of blockchainoplossingen zo snel te integreren als een wereldwijde reus.
-
Giganten passen zich aan: Grotere banken, zoals Goldman Sachs (GS) en JPMorgan (JPM), worden vaak bevoordeeld in deze nieuwe omgeving (Schwab Network, “Bank Winstoverzicht,” 18 juli 2025). Ze hebben de schaal, het kapitaal en de technologische vaardigheden om niet alleen zich aan te passen, maar ook te profiteren van deze technologische veranderingen. Ze kunnen fintechs overnemen, zwaar investeren in hun eigen digitale platforms en hun bestaande klantrelaties benutten om een breder scala aan diensten aan te bieden die nieuwe technologieën integreren. Ze staan ook op het punt te profiteren van een toename in M&A- en IPO-activiteit, die vaak gepaard gaat met dergelijke marktverschuivingen.
Vooruitkijkend is het duidelijk dat het financiële landschap zich snel zal blijven ontwikkelen. De lijnen tussen wat een “bank” is en wat een “fintechbedrijf” is, zullen waarschijnlijk nog verder vervagen. Zullen we meer directe verbindingen zien of zullen er nieuwe soorten tussenpersonen opkomen? Waarschijnlijk beide!
Vanuit mijn perspectief is de sleutel voor elke speler in deze ruimte - of het nu een eeuwenoude instelling of een onverschrokken startup is - aanpassingsvermogen. Degenen die de onderliggende krachten van disintermediation begrijpen, technologische innovatie omarmen en strategisch pivoteren, zullen degenen zijn die gedijen. Het gaat niet alleen om het uitschakelen van de tussenpersoon; het gaat om het herdefiniëren van waarde en het vinden van de meest efficiënte, transparante en gebruiksvriendelijke paden voor financiële stromen. En eerlijk gezegd, is dat niet waar vooruitgang om draait?
Disintermediation is de voortdurende, door technologie aangedreven verwijdering van traditionele financiële tussenpersonen, die directe verbindingen tussen partijen bevordert en gevestigde bankmodellen uitdaagt, met name regionale banken beïnvloedend terwijl het grotere instellingen bevoordeelt die in staat zijn tot aanzienlijke aanpassing en investering in nieuwe technologieën zoals fintech en digitale activa.
Referenties
Wat is disintermediation in de financiën?
Disintermediation is het verwijderen van tussenpersonen, waardoor directe verbindingen tussen leners en kredietverstrekkers mogelijk zijn, waarbij traditionele banken worden omzeild.
Hoe beïnvloedt technologie disintermediation?
Technologische vooruitgang, vooral in fintech, maakt directe transacties en innovatieve financiële oplossingen mogelijk, waardoor de afhankelijkheid van banken vermindert.