ارزیابی مبتنی بر دارایی روش‌ها، اجزا و روندها

ارزیابی مبتنی بر دارایی یک روش ارزیابی مالی است که ارزش یک شرکت را بر اساس دارایی‌های آن محاسبه می‌کند. بر خلاف سایر روش‌های ارزیابی که ممکن است درآمد یا سود را در نظر بگیرند، این رویکرد به طور خاص بر آنچه که شرکت مالک آن است تمرکز دارد. این روش به ویژه برای کسب‌وکارهایی با دارایی‌های ملموس یا ناملموس قابل توجه، مانند املاک و مستغلات، ماشین‌آلات، پتنت‌ها یا ارزش برند مفید است. با ارزیابی خالص دارایی‌های یک شرکت از طریق دارایی‌های آن، ذینفعان می‌توانند بینش‌هایی درباره سلامت مالی و پتانسیل رشد آن به دست آورند.

هنگام انجام ارزیابی مبتنی بر دارایی، چندین مؤلفه کلیدی در نظر گرفته می‌شود تا ارزیابی دقیقی انجام شود:

• دارایی‌های مشهود: این شامل اقلام فیزیکی مانند املاک و مستغلات، ماشین‌آلات، تجهیزات، موجودی و نقدینگی است. ارزش دارایی‌های مشهود معمولاً به راحتی قابل تعیین است زیرا می‌توان آن‌ها را بر اساس ارزش‌های بازار فعلی ارزیابی یا محاسبه کرد. به عنوان مثال، املاک و مستغلات می‌تواند از طریق تحلیل بازار مقایسه‌ای ارزش‌گذاری شود، در حالی که ماشین‌آلات می‌تواند بر اساس هزینه جایگزینی یا استهلاک ارزیابی شود.

• دارایی‌های نامشهود: این‌ها دارایی‌های غیر فیزیکی هستند که می‌توانند به طور قابل توجهی به ارزش کلی یک شرکت کمک کنند. نمونه‌هایی از آن‌ها شامل حق اختراع، علائم تجاری، روابط با مشتری، فناوری اختصاصی و شناخت برند است. ارزیابی دارایی‌های نامشهود می‌تواند پیچیده باشد و اغلب به دانش و روش‌های تخصصی نیاز دارد، مانند رویکرد درآمدی یا رویکرد بازار، تا ارزش آن‌ها به درستی ارزیابی شود.

• بدهی‌ها: برای رسیدن به ارزش خالص دارایی، ضروری است که بدهی‌های یک شرکت از دارایی‌های کل آن کسر شود. این شامل بدهی‌ها، وام‌ها، حساب‌های پرداختنی و هر گونه تعهد مالی دیگر است. درک جامع از بدهی‌های یک شرکت بسیار مهم است، زیرا بینش‌هایی درباره ثبات مالی و پروفایل ریسک آن ارائه می‌دهد.

چندین نوع روش‌های ارزیابی مبتنی بر دارایی وجود دارد که هر کدام اهداف و زمینه‌های مختلفی را خدمت می‌کنند. در اینجا رایج‌ترین آن‌ها آورده شده است:

• روش ارزش دفتری: این روش ارزش یک شرکت را بر اساس هزینه تاریخی دارایی‌های آن منهای استهلاک انباشته محاسبه می‌کند. این روش معمولاً در گزارشگری مالی استفاده می‌شود و برآورد پایه‌ای از ارزش را ارائه می‌دهد که دیدگاه حسابداری را به جای شرایط بازار منعکس می‌کند.

• روش ارزش تصفیه: این رویکرد ارزش دارایی‌های یک شرکت را در صورتی که به سرعت فروخته شوند، معمولاً با قیمت‌های تخفیف‌خورده، برآورد می‌کند. این روش به‌ویژه برای شرکت‌های در حال بحران یا در طول فرآیند ورشکستگی مرتبط است، زیرا ارزیابی واقع‌بینانه‌ای از آنچه می‌توان در یک سناریوی تصفیه بازیابی کرد، ارائه می‌دهد.

• روش دارایی خالص تعدیل‌شده: این روش ارزش دفتری را گرفته و آن را برای شرایط فعلی بازار تعدیل می‌کند و بازتاب دقیق‌تری از ارزش یک شرکت ارائه می‌دهد. تعدیلات ممکن است شامل ارزیابی مجدد دارایی‌های مشهود، شناسایی بدهی‌های پنهان یا در نظر گرفتن ارزش منصفانه بازار دارایی‌های نامشهود باشد.

با تغییرات در چشم‌انداز مالی، ارزیابی مبتنی بر دارایی نیز تغییر می‌کند. در اینجا برخی از روندهای نوظهور آورده شده است:

• تمرکز بیشتر بر دارایی‌های نامشهود: با افزایش فناوری و کسب‌وکارهای خدمات‌محور، ارزش دارایی‌های نامشهود به طور فزاینده‌ای برجسته‌تر می‌شود. شرکت‌ها به طور فزاینده‌ای از روش‌های پیشرفته برای ارزیابی و کمیت‌سازی این دارایی‌ها استفاده می‌کنند و درک می‌کنند که این دارایی‌ها اغلب بخش قابل توجهی از ارزش کلی شرکت را تشکیل می‌دهند.

• ادغام فناوری: ابزارهایی مانند هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین برای بهبود دقت ارزیابی دارایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فناوری‌ها می‌توانند مجموعه‌های داده بزرگ را به سرعت تحلیل کنند و بینش‌هایی را ارائه دهند که قبلاً به دست آوردن آن‌ها دشوار بود، و بدین ترتیب فرآیندهای تصمیم‌گیری را برای سرمایه‌گذاران و رهبران کسب‌وکار بهبود می‌بخشند.

• ملاحظات ESG: عوامل محیطی، اجتماعی و حکمرانی (ESG) به بخشی جدایی‌ناپذیر از ارزیابی مبتنی بر دارایی تبدیل شده‌اند. سرمایه‌گذاران به این موضوع توجه دارند که شرکت‌ها چگونه دارایی‌های خود را در ارتباط با پایداری و شیوه‌های اخلاقی مدیریت می‌کنند. این تغییر نشان‌دهنده تقاضای فزاینده برای شفافیت و پاسخگویی است که بر تصمیمات سرمایه‌گذاری و ارزیابی‌های شرکت‌ها تأثیر می‌گذارد.

برای نشان دادن اینکه ارزیابی مبتنی بر دارایی چگونه کار می‌کند، مثال‌های زیر را در نظر بگیرید:

• شرکت املاک و مستغلات: یک شرکت املاک و مستغلات ممکن است ارزش خود را با ارزیابی املاک خود، کسر هرگونه وام مسکن معوقه و در نظر گرفتن ارزش دارایی‌های زمین خود محاسبه کند. این روش به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که پتانسیل شرکت را برای تولید درآمد اجاره و افزایش سرمایه ارزیابی کنند.

• استارتاپ فناوری: یک استارتاپ فناوری ممکن است دارایی‌های نامشهود قابل توجهی مانند نرم‌افزارهای اختصاصی و پتنت‌ها داشته باشد. می‌توان از روش دارایی خالص تعدیل‌شده برای نشان دادن پتانسیل بازار فعلی این دارایی‌های نامشهود استفاده کرد و تصویری واضح‌تر از ارزش استارتاپ در یک محیط رقابتی ارائه داد.

ارزیابی مبتنی بر دارایی یک روش واضح و متمرکز برای تعیین ارزش یک شرکت بر اساس دارایی‌های آن ارائه می‌دهد. با درک اجزای مختلف، انواع و روندهای نوظهور، کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاران می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌ای اتخاذ کنند. این روش ارزیابی نه تنها در گزارشگری مالی کمک می‌کند بلکه نقش حیاتی در برنامه‌ریزی استراتژیک و تصمیمات سرمایه‌گذاری ایفا می‌کند. با ادامه تغییرات در این زمینه، آگاهی از این تحولات اطمینان می‌دهد که ذینفعان می‌توانند به طور مؤثر از ارزیابی مبتنی بر دارایی برای پیشبرد رشد و موفقیت استفاده کنند.