ارزیابی مبتنی بر دارایی اجزا، انواع و روندها

ارزیابی مبتنی بر دارایی یک روش ارزیابی مالی است که ارزش یک شرکت را بر اساس دارایی‌های آن محاسبه می‌کند. بر خلاف سایر روش‌های ارزیابی که ممکن است درآمد یا سود را در نظر بگیرند، این رویکرد به طور خاص بر آنچه که شرکت مالک آن است تمرکز دارد. این روش به ویژه برای کسب‌وکارهایی که دارایی‌های ملموس یا ناملموس قابل توجهی دارند، مانند املاک و مستغلات، ماشین‌آلات، اختراعات یا ارزش برند، مفید است.

هنگام انجام ارزیابی مبتنی بر دارایی، چندین مؤلفه کلیدی در نظر گرفته می‌شود تا ارزیابی دقیقی انجام شود:

• دارایی‌های مشهود: این شامل اقلام فیزیکی مانند املاک و مستغلات، تجهیزات، موجودی و نقدینگی است. ارزش دارایی‌های مشهود معمولاً به راحتی قابل تعیین است زیرا می‌توان آنها را بر اساس ارزش بازار ارزیابی یا محاسبه کرد.

• دارایی‌های نامشهود: این‌ها دارایی‌های غیر فیزیکی هستند که می‌توانند به طور قابل توجهی به ارزش یک شرکت کمک کنند. نمونه‌هایی از آن‌ها شامل اختراعات، علائم تجاری، روابط با مشتری و شناخت برند است. ارزیابی دارایی‌های نامشهود می‌تواند پیچیده باشد و اغلب به دانش تخصصی نیاز دارد.

• بدهی‌ها: برای رسیدن به ارزش خالص دارایی، ضروری است که بدهی‌های یک شرکت را از مجموع دارایی‌های آن کسر کنیم. این شامل بدهی‌ها، وام‌ها و هر گونه تعهد مالی دیگر است.

چندین نوع روش‌های ارزیابی مبتنی بر دارایی وجود دارد که هر کدام اهداف و زمینه‌های مختلفی را خدمت می‌کنند. در اینجا رایج‌ترین آن‌ها آورده شده است:

• روش ارزش دفتری: این روش ارزش یک شرکت را بر اساس هزینه تاریخی دارایی‌های آن منهای استهلاک محاسبه می‌کند. این روش معمولاً در گزارشگری مالی استفاده می‌شود و تخمینی پایه از ارزش را ارائه می‌دهد.

• روش ارزش تصفیه: این رویکرد ارزش دارایی‌های یک شرکت را در صورتی که به سرعت فروخته شوند، معمولاً با قیمت‌های تخفیف‌خورده، برآورد می‌کند. این روش به‌ویژه برای شرکت‌های در حال بحران یا در طول مراحل ورشکستگی مرتبط است.

• روش دارایی خالص تعدیل‌شده: این روش ارزش دفتری را گرفته و آن را برای شرایط فعلی بازار تعدیل می‌کند و بازتاب دقیق‌تری از ارزش یک شرکت ارائه می‌دهد. تعدیلات ممکن است شامل ارزیابی مجدد دارایی‌ها یا شناسایی بدهی‌های پنهان باشد.

با تغییرات در چشم‌انداز مالی، ارزیابی مبتنی بر دارایی نیز تغییر می‌کند. در اینجا برخی از روندهای نوظهور آورده شده است:

• تمرکز بیشتر بر دارایی‌های نامشهود: با افزایش فناوری و کسب‌وکارهای خدمات‌محور، ارزش دارایی‌های نامشهود به طور فزاینده‌ای برجسته‌تر می‌شود. شرکت‌ها به طور فزاینده‌ای از روش‌های پیشرفته برای ارزیابی و اندازه‌گیری این دارایی‌ها استفاده می‌کنند.

• ادغام فناوری: ابزارهایی مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای بهبود دقت ارزیابی دارایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فناوری‌ها می‌توانند مجموعه‌های داده بزرگ را به سرعت تحلیل کنند و بینش‌هایی را ارائه دهند که قبلاً به دست آوردن آن‌ها دشوار بود.

• ملاحظات ESG: عوامل زیست‌محیطی، اجتماعی و مدیریتی (ESG) به بخشی جدایی‌ناپذیر از ارزیابی مبتنی بر دارایی تبدیل شده‌اند. سرمایه‌گذاران به این موضوع توجه دارند که شرکت‌ها چگونه دارایی‌های خود را در ارتباط با پایداری و شیوه‌های اخلاقی مدیریت می‌کنند.

برای نشان دادن اینکه ارزیابی مبتنی بر دارایی چگونه کار می‌کند، مثال‌های زیر را در نظر بگیرید:

• شرکت املاک و مستغلات: یک شرکت املاک و مستغلات ممکن است ارزش خود را با ارزیابی املاک خود، کسر هرگونه وام مسکن معوق و در نظر گرفتن ارزش دارایی‌های زمینی خود محاسبه کند.

• استارتاپ فناوری: یک استارتاپ فناوری ممکن است دارایی‌های نامشهود قابل توجهی مانند نرم‌افزارهای اختصاصی و پتنت‌ها داشته باشد. می‌توان از روش دارایی خالص تعدیل‌شده برای نشان دادن پتانسیل بازار فعلی این دارایی‌های نامشهود استفاده کرد.

ارزیابی مبتنی بر دارایی یک روش واضح و متمرکز برای تعیین ارزش یک شرکت بر اساس دارایی‌های آن ارائه می‌دهد. با درک اجزای مختلف، انواع و روندهای نوظهور، کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاران می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌ای اتخاذ کنند. این روش ارزیابی نه تنها در گزارشگری مالی کمک می‌کند بلکه نقش حیاتی در برنامه‌ریزی استراتژیک و تصمیمات سرمایه‌گذاری ایفا می‌کند.